Wat doet Myofunctionele therapie?
Myofunctionele therapie neemt de oorzaak weg van bijvoorbeeld vooruit staande tanden of een slissende uitspraak. Verkeerde gewoonten, die zorgen voor vervormingen van het gebit en de kaken, worden afgeleerd met behulp van oefeningen.
Door vroegtijdig verkeerde mondgewoonten af te leren, kunnen veel tandheelkundige, orthodontische en of logopedische behandelingen voorkomen worden. Als de nieuwe gewoonten echt goed ingesleten zijn, kan er bovendien daarna een blijvend resultaat bereikt worden na bijvoorbeeld orthodontie, logopedie of een kaak correctie.
Voorbeelden van verkeerde mondgewoonten
Mondademen
Het mondademen begint vaak op jonge leeftijd tijdens een verkoudheid of door benauwdheid vanwege een allergie. De neus die normaal gesproken zorgt voor het bevochtigen, verwarmen en reinigen van de ingeademde lucht, kan verstopt zijn. Het mondademen dat dan plaatsvindt veroorzaakt onder andere vaak terugkerende infecties in de keel (amandelen) en middenoorontstekingen.
Ten gevolge van het mondademen ontstaat er een lage tongligging, waardoor er een verkeerde groei van de kaken optreedt (smal verhemelte, ondertanden kunnen naar voren gaan staan, de onderkaak groeit naar beneden en naar achteren). De lippen zijn niet gesloten en bieden hierdoor geen tegenwicht tegen de voorwaartse druk van de tong. Het kan ook een open beet tussen de voortanden veroorzaken, de uitspraak is meestal verstoord en in meer of mindere mate komt kwijlen voor.
Zuiggewoonten
Hiermee wordt bedoeld het te vaak, veel te lang of te intensief duim- of vingerzuigen. Ook kan het gaan om tong- of lipzuigen. Een te lang of te intensief gesabbel op een speen valt ook onder afwijkende zuiggewoonten. Afwijkend zuiggedrag leidt tot een afwijkende stand van tanden en/of kaken en een mondademing met alle gevolgen van dien.
Bijtgewoonten
Het bijten op vingers, de nagels en lippen, kaakklemmen en tandenknarsen kan schade geven aan het kaakgewricht en zorgen voor overbelasting van de mondspieren, waardoor de natuurlijke balans met betrekking tot spierspanning verstoord wordt.
Afwijkend slikgedrag
Wanneer de tong naar buiten komt tijdens het slikken kan op die plaats een open beet ontstaan, voorwaarts of zijwaarts. De tanden raken elkaar niet op de plaatsen die nodig zijn om effectief te kunnen kauwen. Hierdoor gaat het vermalen van voedsel moeilijker en langzamer. Het kost hierdoor meer tijd om een voedselbrok te vormen voor het slikken.
Een afwijkend slikpatroon heeft vrijwel altijd gevolgen voor de stand van de tanden of kiezen en de vorm van de kaak. Deze vorming heeft weer invloed op de uitspraak. Door de verkeerde slik ontstaat er een verkeerde druk in de keel, waardoor de buis van Eustachius (het buisje dat de keel met het middenoor verbindt) verstopt raakt. Dit is vaak een oorzaak van terugkerende middenoorontstekingen.
Als er al op jonge leeftijd een afwijkende slik en mondademing is, is er een grote kans op slaapstoornissen en stoornissen in de ademhaling.
De behandeling
De behandeling is het meest effectief in de leeftijd van 6 tot 8 jaar, maar in ieder geval voordat de beugel geplaatst wordt. Het oefenen tijdens het dragen van een beugel is niet prettig en niet zinvol. Bij een terugval na het dragen van een beugel (een relaps) is het zinvol om alsnog Myofunctionele therapie in te zetten. Hiermee wordt de oorzaak van de relaps blijvend aangepakt.
Gestart wordt met het meten van de lipkrachten en vastleggen van de situatie door middel van foto’s. Dit is belangrijk, want hoe leuk en nuttig is het om resultaat te zien na het oefenen!
De volgende oefeningen kunnen onderdeel zijn van de therapie:
- Het afleren van het duimen/vingerzuigen met een beloningskaart;
- Het verstevigen van de lipspieren door te oefenen met een knoop;
- Het oefenen van het zogenaamde ’tongklakken’.
Mondtrainers
In veel gevallen zal er tijdens mijn behandeling gebruikt gemaakt worden van mondtrainers, Myobrace® . Mondtrainers zijn een uitstekend hulpmiddel tijdens de Myofunctionele therapie. Het gewenste eindresultaat zal in de meeste gevallen veel sneller en duurzamer bereikt worden, vaak met minder oefenen. In sommige gevallen is het gebruik van een trainer echt een voorwaarde om met de Myofunctionele therapie te beginnen, omdat het anders niet zo veel zin heeft.
De tekst op deze pagina is geredigeerd door Berry Verlinden, tandarts en docent OMFT.
Voor meer informatie over Myofunctionele therapie kunt u de website omft.info bezoeken via deze link. Hier is extra informatie te vinden voor logopedisten, tandartsen en orthodontisten.